Achtergrond: Leiderschap in het digitale tijdperk

Geschatte leestijd – 3 minuten.

De wereld verandert in rap tempo. Banen worden geautomatiseerd, algoritmes nemen ons manueel werk uit handen en dankzij kunstmatige intelligentie en machine learning wordt het mogelijk om computers onze problemen op te laten lossen. Deze nieuwe realiteit vraagt om een nieuwe vorm van leiderschap. The Future of the Firm, een uitgave van O’Reilly Radar en Josh Bersin, zet uiteen welke vier eigenschappen die nieuwe vorm van leiderschap heeft. Hier lees je welke dat zijn.

→ Beluister hier de podcast van Digitaal Vermogen

Digitale tijdperk is niet hiërarchisch

The “future of the firm” is a big deal, zo stelt het rapport. En dat is het natuurlijk ook. Wat betekent het nog om een bedrijf te hebben of aan te sturen, als de manier waarop we werken compleet verandert? Er werken zo’n twee miljard mensen parttime, het aantal zzp’ers en flexwerkers stijgt dagelijks en de inhoud van ons werk zal de komende tijd snel veranderen.

Het rapport benadrukt dat bedrijven meer oog moeten hebben voor ethische perspectieven en legt uit dat werknemers een maatschappelijk doel willen realiseren. Iet anders dat naar voren komt: een hiërarchische manier van werken maakt plaats voor een netwerkstructuur: “Firms of the 20th century were based on hierarchical command and control models. Those models no longer work. In successful firms, leaders rely on their influence and trustworthiness, not their position.”

Merk op dat in toenemende mate een ruimte ontstaat voor marktplaatsen waarop zelfstandige arbeidskrachten hun diensten aanbieden: “Firms of the future are trending toward networked marketplaces where organizations build on their core competencies and outsource the rest to a network of contractors and free agents.” Een Nederlands voorbeelden van zo’n marktplaats is Contentoo, dat copywriters met bedrijven in contact brengt (en andersom).

Vier tips voor leiderschap

Om je klaar te stomen voor het leiderschap in het digitale tijdperk, deel ik hieronder vier belangrijke tips uit het rapport The Future of the Firm. Merk ook op dat deze vorm van leiderschap draait om het managen door middel van invloed, in plaats van door hiërarchie.

1: Etaleer leiderschap overal

Verantwoordelijkheden worden al steeds vroeger in iemands carrière toebedeeld. Dat betekent dat veel twintigers al de leiding moeten nemen over een bedrijf (zoals een startup) of een afdeling. Leiders moeten daarom continu gecoacht worden. En hun leiderschap overal etaleren.

2: Snap dat het niet meer om jouw positie draait

In een netwerkstructuur is het niet meer bepalend wat iemands positie is. Leiders in het digitale tijdperk leiden doordat ze een bepaalde reputatie hebben. Vroeger was de baas nou eenmaal de baas. De piramide is in dat opzicht gekanteld: technische en functionele experts nemen besluiten in naam van de organisatie. Leiders helpen deze experts door ze te coachen en ze te laten slagen in hun missie, bijvoorbeeld door draagvlak te creëren voor hun aanpak.

3: Zorg dat werknemers zich ‘included’ voelen

Het merendeel van de afgestudeerden is vrouw. Er hebben nog nooit zoveel verschillende generaties in een bedrijf gewerkt als nu. Globalisering en migratie zijn een feit. De werkvloer is daardoor meer divers dan ooit. Dat vraagt om andere vormen van leiderschap dan voorheen. Teams die zich ‘included’ voelen, presteren bijna twee keer beter dan teams die dat gevoel niet hebben. Leiders moeten daarop inspelen.

4: Durf te experimenteren

Productcycli zijn korter dan ooit. Experimenten, MVP’s en iteraties maken het mogelijk om snel tot een nieuwe oplossing voor een bestaand probleem te komen. Dat vraagt om leiders die kunnen experimenteren. Cliché en dus waar: experimenten draaien om het accepteren van gefaalde pogingen. Het gebruikmaken van data en experiment vraagt daarom om leiders die hands-on zijn.

Conclusie

Hierboven vond je vier belangrijke tips over leiderschap in het digitale tijdperk. Waarom het zo belangrijk is om hiervan op de hoogte te zijn? Als je hier niet mee aan de slag gaat, bestaat de kans dat jouw organisatie hetzelfde lot heeft als Generel Electric. Het bedrijf was toonaangevend in de 20^e eeuw, maar wist niet tijdig te innoveren en deze ‘fallen giant’ is niet meer op de Dow Jones Index opgenomen. Om rendement uit digitale tools te halen, is het allereerst nodig om een digitale mindset te ontwikkelen. Dat vraagt om leiders die klaar zijn voor dit tijdperk.

Check ook